Предмет: Музичко образование

Одделение/VI

ЧАС БРОЈ 1

ТРАЕЊЕ НА НОТИТЕ И ПАУЗИТЕ

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Има два вида на ноти:

Ноти по висина: до, ре, ми, фа, сол, ла, си, до и

Ноти по траење:

- четвртина нота/пауза (еден удар),

- половина нота/пауза (два удари),

- цела нота/пауза (четири удари),

- осмина нота/пауза (половина удар) и т.н.

Пример:

Домашна работа: напиши ги нотите од „до1“ до „до2“ четири пати во сите нотни вредности: четвртина, половина, цела и осмина нота.

ЧАС БРОЈ 2

ЗНАЦИ ЗА ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ТРАЕЊЕТО НА НОТИТЕ И ПАУЗИТЕ

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Има три знаци кои служат за продолжување на траењето на нотите и паузите. Тоа се: точка, лак и корона.

Точката стои до нотата/паузата и ја продолжува за половина од неjзината вредност.

Пример:

1. Четвртина нота/пауза со точка трае еден и пол удар. (четвртината нота трае еден удар, точката половина од нејзината вредност значи половина удар и вкупно еден и пол удар).

Пр.

- Четвртина нота со точка – еден и пол удар

2. Половина нота/пауза со точка трае три удари (половината нота трае два удари, точката трае половина од нејзината вредност значи еден удар и вкупно три удари)

Пр.

- половина нота со точка – три удари

3. Цела нота/пауза со точка трае шест удари (целата нота трае четири удари, точката трае половина од нејзината вредност значи два удари и вкупно шест удари).

Пр.

- цела нота со точка – шест удари

4. Осмина нота/пауза со точка трае три четвртини удари (осмината трае половина удар, а точката половина од нејзината вредност значи четвртина удар, и вкупно три четвртини удари)

Пр.

- осмина пауза со точка – три четрвртини удари

Лакот поврзува две ноти со иста висина (на пример сол со сол, фа со фа и т.н). Кога ќе се поврзат двете ноти таа станува една нота и ќе трае толку колку што траат вкупно двете ноти што се поврзани.

Пример:

- две четвртини ноти поврзани со лак стануваат една нота која ќе трае два удари. (бидејќи четвртината трае еден удар, што значи две четвртини поврзани со лак ќе бидат една нота која трае два удари).

Короната стои над нотата/паузата и ја продолжува произволно колку што чувствува диригентот или изведувачот. Обично стои на краевите на композицијата (на последната нота).

Пример:

Вежба: Колку удари траат нотите во примерите?

ЧАС БРОЈ 3

ВООЧУВАЊЕ НА ТОНОВИТЕ „а (ла)“ и „ха (си)“ ВО МАЛАТА ОКТАВА

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Тоновите се распределени во октави (низа од осум тонови). Тие осум тонови се повторуваат на различни висини (октави). Секоја октава има свое име: субконтра, контра, голема, мала, прва, втора, трета и т.н.

Секој тон од различните октави има свое место во петтолинието. Освен во рамките на петте линии во петтолинието, тоновите се запишуваат и на помошни линии кои се наоѓаат над петтолинието или под петтолинието.

- тонот „а (ла)“ во малата октава се пишува на втората помошна линија под петтолинието;

- тонот „h (си)“ во малата октава се пишува под првата помошна линија под петтолинието.

Пример

Домашна работа:

- напиши ги тоновите од „ла“ во малата октава до „до“ во втората октава (како во примерот погоре).

- разгледај ги мелодиските вежби бр. 1 и 2 во час бр. 4, кои ќе ги обработуваме наредниот час.

- направи анализа на нотите по висина, нотите по траење, знаци за продолжување на траењето на нотите и „ла“ и „си“ во малата октава на мелодиските вежби бр. 1 и 2 во час бр. 4.

ЧАС БРОЈ 4

ПЕЕЊЕ НА РИТМИЧКИ И МЕЛОДИСКИ ВЕЖБИ (ЛА И СИ ВО МАЛАТА ОКТАВА, ТРАЕЊЕ НА ТОНОВИТЕ)

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Мелодиска вежба бр. 1

Мелодиска вежба бр. 2

ЧАС БРОЈ 5

СТЕПЕН, ПОЛУСТЕПЕН, СТАПАЛО, ТЕТРАКОРД

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Степен е растојанието помеѓу два соседни тонови. Има два вида на степен: цел и половина.

Во низата на тонови (до, ре, ми, фа, сол, ла, си, до) помеѓу два пара на соседни тонови има растојание од полустепен, тие се помеѓу тоновите „ми-фа“ и „си-до“; помеѓу останатите соседни тонови има растојание од цел степен.

Пример:

- помеѓу до и ре – цел степен

- помеѓу ре и ми – цел степен

- помеѓу ми и фа – половина степен

- помеѓу фа и сол – цел степен

- помеѓу сол и ла – цел степен

- помеѓу ла и си – цел степен

- помеѓу си и до – половина степен

Стапало е местоположбата на тонот во скалата. Бидејќи скалата има осум тонови, има осум стапала во секоја скала,. Стапалата се бележат со римски броеви (I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII).

Тетракорд е низа од четири последователни тонови во скалата. Во скалата има долен и горен тетракорд. Долниот почнува од првото стапало, а горниот од петтото стапало.

ЧАС БРОЈ 6

C DUR СКАЛА

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Скала е низа од осум тонови од кои седум се различни и еден повторен (првиот како последен).

Има два вида на скали: дурска (дур) и молска (мол) скала. Овие скали се градат со одреден редослед на степените помеѓу тоновите.

Името скалата го добива по латинското име на почетниот тон. На пример ако почнува скалата од тонот Це (C), скалата ќе се вика Це (C), а видот ќе биди дур или мол. Це дур (C dur), це мол (c moll) и т.н.

Бидејќи рековме дека скала се гради со одреден редослед на степените помеѓу тоновите, со тоа за да изградиме дурска скала потребно е редоследот на степените да биде следен: полустепените да се наоѓаат помеѓу третото (III) и четвртото (IV) стапало и помеѓу седмото (VII) и осмото (VIII) стапало, а помеѓу останатите соседни стапала да има растојание од цел степен.

Пример за скалата C dur:

Симболи за обележување цел степен и полустепен:

Домашна работа: напиши ја скалата C dur со обележани: латински и солмизациони имиња, стапала и степен (како во примерот погоре).

ЧАС БРОЈ 7

a moll скала - природен вид

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Има три видови на молска скала и тоа: природен, хармонски и мелодиски мол.

За да се изгради природна молска скала потребно е полустепените да бидат помеѓу второто (II) и третото (III) стапало и помеѓу петото (V) и шестото (VI) стапало, а помеѓу останатите соседни стапала да има цел степен.

Пример за а moll

Есен златна, жолти лисја тажно рони Плодови во корпи таа нам ни носи

Јата птици мали, времето ги гони. Тревата во поле таа пак ја коси.

Домашна работа:

- напиши ја скалата a moll со обележани: латински и солмизациони имиња, стапала и степен.

- разгледај ги и направи анализа на тоновите во мелодиските вежби бр. 1 и 2 во час бр. 8.

ЧАС БРОЈ 8

Пеење на ритмички и мелодиски вежби (C dur и а moll)

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Мелодиска вежба бр. 1

Мелoдиска вежба бр. 2

ЧАС БРОЈ 9

Свирење на ДМИ - изучување на блок флејта

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Повторување на основите за свирење на блок флејта.

Домашна работа: направи анализа на мелодиската вежба за наредниот час (час број 10): тонови по висина, тонови по траење, знаци за продолжување на траењето на тоновите, вид на скала.

ЧАС БРОЈ 10

Свирење на ДМИ - мелодиски вежби

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

ЧАС БРОЈ 11

Музички изразни средства – темпо во музичката изведба

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Музиката низ вековите се одвива во различни периоди (епохи). Композиторите претставници во секој од периодите имаат свои специфични карактеристики во компонирањето.

Периоди (епохи) на музиката:

Ренесанса – 16 век

Барок – 17 век

Класицизам – 18 век

Романтизам – 19 век

Музика на 20 век – 20 век

Современа музика – денес

Темпо е различната брзина при изведување на композицијата.

Видови темпо:

Брзо: Allegro, Vivo, Presto

Умерено: Moderato, Andante

Бавно: Adagio, Lento, Largo

Метроном е уред што ја мери и покажува брзината на музичката композиција. Обично се користи за одредување и одржување на константно темпо за време на вежбање.

Композиции за слушање:

1. Танц со сабји – Арам Хачатуријан – темпо (брзо – presto)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=mUQHGpxrz-8&ab_channel=BerlinerPhilharmoniker

2. Турски марш – Волфганг Амадеус Моцарт – темпо (умерено брзо – allegreto)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=A_THdzBnHy0

3. За Елиза – Лудвиг ван Бетовен – темпо (умерено – poco moto)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=e4d0LOuP4Uw&ab_channel=GeorgiiCherkinLIVE

4. Адаџо – Томасо Албињони – темпо (бавно – аdagio)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=u99f9RAvwu4

ЧАС БРОЈ 12

Музички изразни средства – динамика во музичката изведба

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Динамика е различната јачина при изведување на композицијата.

Видови динамика:

Тивко: p – piano, pp - pianissimo

Гласно: f – forte, ff - fortissimo

Средно тивко: mp – mezzo piano

Средно гласно: mf – mezzo forte

Постепено зголемување на јачината на тонот се вика crescendo.

Постепено намалување на јачината на тонот се вика decrescendo.

Композиција за слушање:

Болеро – Морис Равел –динамика - крешендо (од pianissimo со крешендо до fortissimo)

Линк:

https://www.youtube.com/watch?v=LwLABSm0yYc&ab_channel=Andr%C3%A9Rieu

Пример за темпо и динамика:

ЧАС БРОЈ 13

Музички изразни средства – динамика и темпо во музичката изведба

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Композиции за слушање:

1. За Елиза – Лудвиг ван Бетовен – темпо (умерено – poco moto)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=e4d0LOuP4Uw&ab_channel=GeorgiiCherkinLIVE

2. Танц со сабји – Арам Хачатуријан – темпо (брзо – presto)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=mUQHGpxrz-8&ab_channel=BerlinerPhilharmoniker

3. Турски марш – Волфганг Амадеус Моцарт – темпо (умерено брзо – allegretto)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=A_THdzBnHy0&ab_channel=BrooklynDuo

4. Унгарски танц бр. 5 - Јоханес Брамс –– динамика (fortissimo, piano и forte) и темпо (брзо – allegro и Poco ritardando)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=Nzo3atXtm54&ab_channel=MelosKonzerte

Домашна работа: повтори ги композициите за темпо и динамика за наставно ливче за следниот час. Композициите кои ќе бидат во наставното ливче се дадени во час бр. 14

ЧАС БРОЈ 14

Насочено слушање музички дела (воочување на темпо, динамика и карактер)

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Наставно ливче – воочување на темпо, динамика и карактер

Композиции за наставно ливче:

1. За Елиза – Лудвиг ван Бетовен – темпо (умерено – poco moto)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=e4d0LOuP4Uw&ab_channel=GeorgiiCherkinLIVE

2. Танц со сабји – Арам Хачатуријан – темпо (брзо – presto)

Линк:

https://www.youtube.com/watch?v=mUQHGpxrz-8&ab_channel=BerlinerPhilharmoniker

3. Унгарски танц бр. 5 - Јоханес Брамс – динамика (piano и forte) и темпо (бавно – adagio и умерено – andante)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=Nzo3atXtm54&ab_channel=MelosKonzerte

4. Турски марш – Волфганг Амадеус Моцарт – темпо (умерено брзо – allegretto)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=A_THdzBnHy0&ab_channel=BrooklynDuo

5. Болеро – Морис Равел – динамика (крешендо) од piano со крешендо до forte

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=LwLABSm0yYc&ab_channel=Andr%C3%A9Rieu

ЧАС БРОЈ 15

Народни песни: трудови, семејни, родољубиви

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Фолкор

Сè она што го создал народот се вика фолклор. Во однос на музиката се вика музички фолклор. Во музички фолклор спаѓаат: народните песни, народните ора, народните носии и народните инструменти.

Народна песна

Народна песна е онаа песна која што ја создал народот, за која што не се потпишува автор. Народни песни се викаат и оние песни кои што настанале во поново време и имаат автор (авторски народни песни), но, бидејќи спаѓаат во жанрот народна музика затоа и тие се викаат „народни“. Народната песна се пренесувала со усно предание. Но, тоа било до средината на дваесеттиот век, кога што во Скопје се отвара институтот за фолклор „Марко Цепенков“ во кој што работат мелографи кои истражуваа, собираа народни песни од сите делови на Македонија и ги нотираа и запишуваа историјат за песната (Кога се пеела? Каде се пеела? Зошто се пеела? Каква е според содржина и сл.), со тоа што благодарение на нив, денес ни се достапни илјадници запишани народни песни.

Народните песни се делат според следните категории:

- Според содржината. Во зависност од содржината на песната односно што е опеано во неа, народните песни се делат на: семејни, љубовни, хумористични, трудови, родољубиви, револуционерни, печалбарски, партизански, патриотски и др.

- Според намената. Во зависност од намената, односно по кој повод се пее песната и за што е наменета, народните песни се делат на: обредни и соборски.

Обредните песни се изведуваат по повод некој празник и се пропратени со обред, обичаи и се дел од некоја традиција. Се пеат со одредена намена. На пример коледарски песни пропратени со обичаи и обреди, кои се пеат по повод празникот Коледе. Лазарски песни кои се пеат по повод празникот Лазарова сабота, бабарски песни кои се пеат по повод празникот Василица и се пропратени со обред, обичај.

Соборските песни немаат одреден обред, обичај, место и датум.

Староградски народни песни

Староградски народни песни се песни настанати во градска средина и кои го опеваат градскиот живот. Во нив се пее за калдрмисани улици, за занаетчиски дуќани, за разни занаети, за љубовта меѓу младите занаетчии и убавите девојки и сл. Во процесот на нивното создавање значајно влијание имало и орото. Во македонското народно творештво посебно значајно место имаат охридските, велешките, штипските и битолските староградски песни. Во нив често се чувствува и книжевното влијание, влијанието на граѓанската поезија на соседните народи, но и влијанието на ориенталниот фолклор.

Народни песни според содржина:

Семејните песни во својата содржина опеваат членови од семејството. За братот, сестрата, мајката, таткото, синот, ќерката.

Трудовите народни песни во својата содржина ја опеваат работата на луѓето. На пример жетварски (кога доаѓала жетвата), занаетчиски (најчесто се опеани во староградските песни).

Родољубивите народни песни во својата содржина ја опеваат љубовта кон својата татковина.

Пр.

1. Сестра моли брата за вечера (семејна)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=cpOsm2GwXMo

2. Ај зајди зајди јасно сонце (трудова)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=60gKwEWl7I4&ab_channel=efendikajmakam

3. Во борба, македонски народе (родољубива)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=iDeeg7LGa1Y

ЧАС БРОЈ 16

Народни песни: љубовни, печалбарски, хумористични

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Народни песни според содржина:

Љубовни песни во својата содржина ја опеваат љубовта помеѓу момчето и девојчето.

Хумориститчните песни во својата содржина опеваат некои смешни ситуации, некоја личност која била шеговита во заедницата.

Печалбарските народни песни спаѓаат и во трудови народни песни и во својата содржина го опеваат тешкиот живот во туѓина, одењето на печалба, заминувањето или пристигањето на некој од печалба.

Пр.

1. Не се бели Маре мори (љубовна)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=oxP8GOn5wdc

2. Сторил ниет зајко, зајко кокорајко (хумористична)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=-2tR0iKUagU

3. Кога тргнав Цвето во туѓина (печалбарска)

https://www.youtube.com/watch?v=Y9xCuSkT8zE&ab_channel=JordanMitev

Домашна работа: научи да изведиш една народна песна по твоја желба, направи анализа според содржина.

ЧАС БРОЈ 17

Пеење народна песна

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Изведба на народни песни, индивидуално, групно, во парови. (по желба на учениците).

ЧАС БРОЈ 18

Музички жанрови: класична и популарна музика

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Жанр (од францускиот збор што значи „вид“ или „сорта“) претставува видот на музичкото дело.

Основни видови жанрови: класична, популарна (забавна) и народна музика.

Жанрови на основните видови жанрови:

Класична: ренесанса, барок, класицизам, романтизам, музика на 20 век, современа музика.

Народна: народна и авторска

Популарна (забавна): поп, рок, џез, блуз, рап, електронска музика и др.

Композиции/песни за слушање:

1. Natural - Imagine Dragons (популарна музика)

Линк: (73)Imagine Dragons - Natural (Official Music Video) - YouTube

2. Игри без граници - Тоше Проески (популарна музика)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=ELnt5HE7bWM&ab_channel=zipposel

3. Турски марш – Лудвиг ван Бетовен (класична музика)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=A_THdzBnHy0&ab_channel=BrooklynDuo

4. За Елиза – Лудвиг ван Бетовен (класична музика)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=e4d0LOuP4Uw&ab_channel=GeorgiiCherkinLIVE

Домашна работа: научи да изведиш една популарна или уметничка песна по твоја желба.

ЧАС БРОЈ 19

Пеење популарна песна и уметничка песна

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Изведба на популарни и уметнички песни, индивидуално, групно, во парови. (по желба на учениците).

ЧАС БРОЈ 20

Музички жанрови: народна музика, рок, детски рап

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Предложете народни песни, рок песни и детски рап.

Примери за песни за слушање:

1. Заветна - Пепи Бафтировски (народна музика)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=oqBkV425atA&ab_channel=MakedonskaKafana

2. We are the champion - Queen (рок музика)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=04854XqcfCY&ab_channel=QueenOfficial

3. 100 илјади - GP (детски рап)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=vwB7mGsaiCg&ab_channel=GP

Домашна работа: научи да изведиш една детска песна по твој избор.

ЧАС БРОЈ 21

Пеење детска песна

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

Изведба на детска песна, индивидуално, групно, во парови. (по желба на учениците).

ЧАС БРОЈ 22

Вокална музика. Видови женски и детски гласови

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Вокална музика е онаа музика која се изведува со глас (пеење).

Видови гласови

Детски гласови:

Детските гласови се делат според пол и според опсег на гласот.

Опсег на гласот претставува обемот на тонови што секој човек може да ги испее или инструмент да ги исвири.

Според пол: машки и женски гласови.

Детските гласови можеме да ги сретниме во солистички песни или во вокални ансамбли наречени хор.

Детски гласови според опсег во хор: прв глас, втор глас и трет глас

Детскиот хор може да биде едногласен, двогласен и тригласен.

Најчесто детсткиот хор е составен од девојчиња, но може да биде и мешан.

Женски гласови (возрасни, младински) според опсег на гласот: сопран, мецосопран и алт.

Композиции за слушање:

1. Волшебната флејта - Волфганг Амадеус Моцарт (сопран)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=YuBeBjqKSGQ&ab_channel=RoyalOperaHouse

2. Рапсодија за алт - Јоханес Брамс (алт)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=96F5CgEIIbs&ab_channel=IcelandSymphonyOrchestra

3. Боби баш ми е гајле - Ана Христовска (детски глас)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=qvybq7OVfMw&ab_channel=sidobt

ЧАС БРОЈ 23

Вокална музика. Видови машки гласови

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Машки гласови според опсег на гласот: тенор, баритон и бас.

Композиции за слушање:

1. Карузо - Лучијано Павароти (тенор)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=iDEdZfnULIg&ab_channel=MrJC

2. О Исис унд Озирис - Волфганг Амадеус Моцарт (бас)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=8E7nlO-YOnw&ab_channel=IgorDurlovski-%D0%98%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%94%D1%83%D1%80%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8

ЧАС БРОЈ 24

Вокална музика. Хор: машки, женски, мешан, детски, вокални камерни состави

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Хор е вокален ансамбл кој е составен од најмалку 25 изведувачи (пејачи).

Видови на хорови:

1. Според пол: машки, женски и мешан хор.

2. Според возраст: детски, младински и возрасен хор.

Детскиот хор може да биде едногласен, двогласен или тригласен. Најчесто е женски хор. Гласовите се именуваат како: прв глас, втор глас и трет глас.

Младинскиот и возрасниот хор може да биде едногласен, двогласен, тригласен, четиригласен и повеќе. Може да биде машки, женски и мешан. Во четиригласниот мешан хор гласовите се именуваат како: сопран (највисок женски глас), алт (најнизок женски глас), тенор (највисок машки глас) и бас (најнизок машки глас).

Постојат и камерни вокални состави составени од два гласа (дует), три гласа (трио), четири гласа (квартет), пет гласа (квинтет), шетст гласа (секстет), седум гласа (септет), осум гласа (октет).

Композиции за слушање:

1. Хумореска - Тодор Скаловски (мешан хор)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=uDqZh5gXIFk&ab_channel=kitkamatka

2. Feeling good (вокален камерен состав)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=owFg_xfbvuU&ab_channel=DorothyHornChoirMusic

3. Кармен - Жорж Бизе (хор во опера)

https://www.youtube.com/watch?v=K2snTkaD64U&ab_channel=MetropolitanOpera

4. O mio babino caro - Џакомо Пучини (детски хор)

https://www.youtube.com/watch?v=t_cK-HS2FIk&ab_channel=DetskiHorPikolo

ЧАС БРОЈ 25

Канон

Тема: Музичка писменост и изведбени активности

ЧАС БРОЈ 26

Музички форми: дводелна и триделна форма

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Мала дводелна и триделна форма:

Музичката форма ја претставува градбата на музичката композиција.

Најмалиот дел на музичката форма се вика мотив.

Два мотива прават една фраза.

Две фрази прават една реченица.

Две реченици ја прават најмалата музичка форма наречена период.

Период претставува музичка форма составена од две реченици.

Мала дводелна форма претставува композиција составена од два делови (периоди). Се бележи со шемата a+b

Мала триделна форма претставува композиција составена од три дела (периоди) во кој што третиот дел е повторување на првиот. Се бележи со шемата: a+b+a.

Композиции за воочување на мотив, фраза, реченица, период, мала дводелна и мала триделна форма:

1. Приспивна песна – Јоханес Брамс – мала дводелна форма

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=t894eGoymio

2. Менует во Ге дур – Лудвиг ван Бетовен – мала триделна форма

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=SSlETG_sTSg&ab_channel=MR.Quartet

ЧАС БРОЈ 27

Инструментална музика: жичани инструменти - гудачки

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Инструментите се делат во четири инструментални групи. Сите инструментални групи се делат и на подгурпи:

Жичани (трзачки и гудачки),

Дувачки (дрвени и лимени),

Ударни (ритмички и мелодиски),

Инструменти со клавијатура (дувачки и жичани).

Гудачки инструменти: виолина, виола, виолончело и контрабас.

Композиции за слушање и воочување на гудачки инструменти:

1. Мала ноќна музика 3 став – Волфганг Амадеус Моцарт (гудачки инструменти)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=EtpZTF_be2E

2. Капричо бр. 24 – Николо Паганини (виолина во класична музика)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=PZ307sM0t-0

3. Storm – Vanessa Mae (виолина во популарна музика)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=mdFrn89x74k&ab_channel=Vanessa-Mae

4. Ај засвирете ми чалгии – група Маестро (виолина во народна музика)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=mod-abQfp9k&ab_channel=GrupaMaestro

ЧАС БРОЈ 28

Инструментална музика: жичани инструменти - трзачки

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Трзачки инструменти: мандолина, харфа и гитара.

Композиции за слушање:

1. Концерт за мандолина во Це дур – Антонио Вивалди

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=9OJ0bsyIryc

2. Јовано, Јованке – мандолина

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=nhdBWL2drj4&ab_channel=MandolinTabs

3. Калајџиско оро – изведба: Влатко Стефановски – гитара

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=iyx5_ETlk8U&list=RDEM_YwcOvWjbuoE43hdmvKLTw&index=2&ab_channel=Hojsak%26Novosel

4. Impromptu – Габриел Пиерне – Харфа

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=6tVBOIvYK1c

ЧАС БРОЈ 29

Инструментална музика: жичани народни инструменти

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Народните инструменти се делат во три инструментални групи:

Дувачки (кавал, зурла, гајда, шупелка, дудук)

Жичани (тамбура, ќемане, канон, ут, саз, чифтелија)

Ударни (тапан, тарабука и дајре)

Жичани инструменти:

Композиции за слушање:

1. Тамбура - https://www.youtube.com/watch?v=mETpBBuUoLw

2. Ут, канон, чалгии - https://www.youtube.com/watch?v=zvlkSCQtUXw

3. Ќемане - https://www.youtube.com/watch?v=7aYt34xLKuY

4. Чифтелија - https://www.youtube.com/watch?v=3zSmlG0Qoas&ab_channel=RedMedia

5. Саз - https://www.youtube.com/watch?v=sFQkvTsBuoo&ab_channel=MuhlisBerbero%C4%9Flu

ЧАС БРОЈ 30

Насочено слушање музички дела (воочување на изведувачки состав, свечена песна - химна, соло песна)

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Изведувачки состав претставува видот и бројот на инструменти или пејачи кои ја изведуваат композицијата. Пример: оркестар, хор, вокални и инструментални камерни состави и т.н.

Соло – песна е вокално-инструментална композиција напишана врз основа на поетски текст, за глас, со придружба на пијано или некој друг инструмент или оркестар. Своето име го добила по латинскиот збор “solus” – сам.

Химна претставува свечена песна како симбол на државно единство или свечена фалбена песна; музичко дело во чест на некого или нешто.

Композиции за слушање:

1. Серенада - Франц Шуберт (соло – песна)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=s6bB7PNT-qE&ab_channel=Jeanneg%C3%A9rard

2. Гудачки квартет бр. 1 - Лудвиг ван Бетовен (изведувачки состав – гудачки квартет)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=de-NLJ0doao&ab_channel=NataliaKaratjeva

3. Ајде дали знаеш, паметиш Милице - Чалгии (изведувачки состав – чалгии)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=C8h9cwmh514&ab_channel=B-Musicб

4. Химна на Р. С. Македонија (свечена песна – химна)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=yKuD6FzAVfE&ab_channel=MontenegroChannel

Домашна работа: повторете за жанр, музички инструменти и видови на гласови. Следниот час Наставно ливче за жанр, музички инструменти и видови на гласови. (примерите за слушање се дадени во час бр. 31)

ЧАС БРОЈ 31

Насочено слушање музички дела (воочување на жанр, музички инструменти и видови на гласови

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Наставно личве:

Композиции за слушање:

1. Тамбура (во народна музика)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=mETpBBuUoLw

2. Карузо - Лучијано Павароти (тенор)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=iDEdZfnULIg&ab_channel=MrJC

3. Волшебната флејта - Волфганг Амадеус Моцарт (сопран)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=YuBeBjqKSGQ&ab_channel=RoyalOperaHouse

4. Турски марш – Лудвиг ван Бетовен (класична музика)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=A_THdzBnHy0&ab_channel=BrooklynDuo

5. Игри без граници - Тоше Проески (популарна музика)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=ELnt5HE7bWM&ab_channel=zipposel

6. Капричо бр. 24 – Николо Паганини (виолина, во класична музика)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=PZ307sM0t-0

7. Калајџиско оро – изведба: Влатко Стефановски (гитара)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=iyx5_ETlk8U&list=RDEM_YwcOvWjbuoE43hdmvKLTw&index=2&ab_channel=Hojsak%26Novosel

ЧАС БРОЈ 32

Слушање музика (воочување име на композитор, наслов на дело)

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Композиции за слушање:

1. Мала ноќна музика 3 став – Волфганг Амадеус Моцарт

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=EtpZTF_be2E

2. Концерт за мандолина во Це дур – Антонио Вивалди

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=9OJ0bsyIryc

3. Менует во Ге дур – Лудвиг ван Бетовен

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=SSlETG_sTSg&ab_channel=MR.Quartet

4. Турски марш – Волфганг Амадеус Моцарт

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=A_THdzBnHy0&ab_channel=BrooklynDuo

5. Серенада - Франц Шуберт

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=s6bB7PNT-qE&ab_channel=Jeanneg%C3%A9rard

6. Хумореска - Тодор Скаловски

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=uDqZh5gXIFk&ab_channel=kitkamatka

7. Капричо бр. 24 – Николо Паганини

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=PZ307sM0t-0

8. Приспивна песна – Јоханес Брамс

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=t894eGoymio

Домашна работа: совладај ги композициите да ги препознаваш и да знаеш наслов на композиција, име и презиме на композитор за наставно ливче за нареден час.

ЧАС БРОЈ 33

Насочено слушање на музички дела (име на композитор, наслов на дело)

Тема: Слушање и разбирање на музиката

Наставно ливче

ЧАС БРОЈ 34

Повторување за годишен тест

Тема: Музичка писменост и изведбени активности и Слушање и разбирање на музиката

Композиции за годишен тест:

1. Адаџо – Томасо Албињони – темпо (бавно – аdagio)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=u99f9RAvwu4

2. Танц со сабји – Арам Хачатуријан – темпо (брзо – presto)

Линк: https://www.youtube.com/watch?v=mUQHGpxrz-8&ab_channel=BerlinerPhilharmoniker